Bài viết chia sẻ những kiến thức cơ bản về hợp đồng bảo hiểm và phân loại hợp đồng bảo hiểm

1. Định nghĩa

Hợp đồng bảo hiểm là sự giao kết giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, trong đó bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm đổi lấy sự bảo vệ từ doanh nghiệp bảo hiểm. Theo đó, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra rủi ro thuộc phạm vi bảo hiểm.

2. Tính chất

Hợp đồng bảo hiểm được soạn thảo dựa trên quy định của Bộ tài chính và có tính chất như một hợp đồng dân sự. Tuy nhiên, do tính đặc thù của ngành, hợp đồng bảo hiểm có những tính chất riêng biệt sau:

2.1. Tính tương thuận

Hợp đồng bảo hiểm mang tính tương thuận, nghĩa là được lập nên dựa trên sự đồng thuận của doanh nghiệp bảo hiểm và của bên mua bảo hiểm trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng, tư do giao kết trong khuôn khổ pháp luật.
Hợp đồng bảo hiểm là sự giao kết thể hiện trách nhiệm của hai bên. Bên mua bảo hiểm đồng ý đóng phí định kì và doanh nghiệp bảo hiểm có trách nhiệm đền bù quyền lợi cho người thụ hưởng khi hợp đồng đáo hạn hoặc khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra.

2.2. Tính không thể thương thảo

Hợp đồng bảo hiểm là dạng hợp đồng không thể thương thảo. Trong phần lớn các hợp đồng dân sự, bên mua có thể thảo luận và sửa đổi các điều khoản trong hợp đồng cho đến khi nhận được sự nhất trí giữa hai bên. Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đã được soạn thảo sẵn dựa trên nguyên tắc của bộ tài chính nên không thể thay đổi các điều khoản trừ những thông tin của bên mua bảo hiểm.

2.3. Tính song vụ

Cả hai bên tham gia hợp đồng bảo hiểm đều có quyền và nghĩa vụ; trong đó, quyền của bên này là nghĩa vụ của bên kia. Doanh nghiệp bảo hiểm đảm bảo việc chi trả cho các rủi ro; ngược lại bên mua bảo hiểm đảm bảo việc đóng phí đầy đủ và đúng hạn

2.4. Tính may rủi

Xuất phát từ việc muốn được bảo vệ và phòng bị trước rủi ro, hợp đồng bảo hiểm có tính may rủi. Nếu không có tồn tại rủi ro trong cuộc sống thì không có hợp đồng bảo hiểm

2.5. Tính tin tưởng tuyệt đối

Bảo hiểm là một loại hàng hóa vô hình; do đó hợp đồng bảo hiểm là một lời giao kết mà hai bên cần phải tin tưởng lẫn nhau tuyệt đối. Mỗi bên sẽ có rủi ro niềm tin nhất định: bên mua bảo hiểm có thể trục lợi/ không đóng phí và doanh nghiệp bảo hiểm có thể từ chối thanh toán quyền lợi. Cả hai bên cần tin tưởng lẫn nhau và trung thực tuyệt đối khi tham gia hợp đồng

2.6. Tính phải trả tiền

Bản chất của hợp đồng bảo hiểm là quan hệ tiền tệ. Bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ trả tiền phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ đền bù thiệt hại khi có rủi ro xảy ra

2.7. Tính hỗn hợp

Hợp đồng bảo hiểm không chỉ mang tính dân sự. Trong nghiệp vụ bảo hiểm phi nhân thọ, đối tượng bảo hiểm có thể là tài sản hoặc trách nhiệm dân sự; bên mua bảo hiểm có thể là thể nhân, pháp nhân dân sự hoặc thương mai. Do đó, hợp đồng bảo hiểm có tính dân sự – thương mại hỗn hợp hoặc tính dân sự/ thương mại thuần túy.

3. Phân loại hợp đồng bảo hiểm

3.1. Hợp đồng bảo hiểm con người

Đối tượng bảo hiểm:

– Tuổi thọ
– Tính mạng
– Sức khỏe
– Tai nạn con người

Số tiền bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm con người được bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm tự thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm

3.2. Hợp đồng bảo hiểm tài sản

Đối tượng bảo hiểm

– Tài sản
– Vật có thực
– Tiền
– Giấy tờ trị giá bằng tiền
– Các quyền tài sản

Số tiền bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm tài sản là số tiền được bên mua bảo hiểm yêu cầu bảo vệ cho tài sản đó và được doanh nghiệp bảo hiểm định giá, chấp thuận.

3.3. Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự

Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự là trách nhiệm dân sự của người được bảo hiểm đối với người thứ 3 theo quy định pháp luật
Số tiền bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự là số tiền doanh nghiệp bảo hiểm phải trả cho người được bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm